سوره اعراف آیه ۱۶۷ | جلسه ۸۶
بسم اﷲ الرحمن الرحیم
تفسیر سوره اعراف آیه ۱۶۷ | یکشنبه ۱۳۹۴/۰۶/۲۹ | جلسه ۸۶ | آیت الله سید علی محمد دستغیب
دانلود فایل صوتی تمام جلسات تفسیر سوره اعراف
وَ اِذْ تَأذَّنَ رَبُّکَ لَیَبْعَثَنَّ عَلَیْهِمْ اِلى یَوْمِ الْقِیامَهِ مَنْ یَسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذابِ اِنَّ رَبَّکَ لَسَریعُ الْعِقابِ وَ اِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحیمٌ(86)
و هنگامى که پروردگارت اعلام کرد تا روز قیامت کسانى را بر آنان مسلط خواهد کرد که به بدترین عذاب گرفتارشان کند. پروردگار تو زودکیفر و هم او آمرزنده و بخشاینده است.
آیه درباره یهودیانى است که در مقابل اسلام ایستادند و به شکل‌هاى مختلف موجب اذیت و آزار مسلمانان شدند. خداى تعالى مى‌فرماید: به طور قطع کسانى را بر آنها مى‌گماریم که تا روز قیامت آنان را عذاب کنند، چنان که پیش از آمدن حضرت موسى نیز به عذاب‌هاى سخت فرعون گرفتار بودند.
در سوره آل عمران مى‌فرماید :
(ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّهُ أیْنَ ما ثُقِفُوا اِلّا بِحَبْلٍ مِنَ اللهِ وَ حَبْلٍ مِنَ النّاسِ وَ باوُ بِغَضَبٍ مِنَ اللهِ وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الْمَسْکَنَهُ ذلِکَ بِأنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللهِ وَ یَقْتُلُونَ الاْنْبِیاءَ بِغَیْرِ حَقِّ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ )
«هر کجا دیده شوند، ذلّت بر آنان نوشته شده، مگر در پناه خدا و در پناه مردم درآیند، و به خشم خدا گرفتار شده‌اند و بیچارگى بر آنان نوشته شده است. این به خاطر آن است که به آیات خدا کفر مى‌ورزیدند و پیامبران را به ناحق مى‌کشتند. این همه، به دلیل نافرمانیشان است و این که تجاوزگر بودند.»
در سوره بقره درباره نقض عهد یهودیان و مسیحیان مى‌فرماید :
(الَّذینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَعْرِفُونَهُ کَما یَعْرِفُونَ أبْناءَهُمْ وَ اِنَّ فَریقآ مِنْهُمْ لَیَکْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ یَعْلَمُونَ )
«کسانى که به آنان کتاب دادیم، او (پیامبر اسلام) را مى‌شناسند، همان طور که فرزندان خود را مى‌شناسند، و گروهى از آنان حق را مى‌پوشانند در حالى که از آن آگاهند.»
خصوصیت بارز یهودیان، از گذشته تا کنون، انکار حق بوده است. در اینجا نیز مى‌فرماید کسانى را بر آنها مسلط مى‌کنیم که به بدترین شکل عذابشان کنند. پیش از آمدن حضرت موسى، بنى اسرائیل نافرمانى‌هاى زیادى کردند و زیر بار دین نرفتند ـ هرچند ظاهرآ کافر نشدند ـ لذا خداى تعالى فرعون را بر آنان مسلط کرد. بعد از حضرت موسى نیز انحرافات و نافرمانى‌هاى بسیار داشتند و حتّى کارشان به جایى رسید که پیامبران الهى را مى‌کشتند. حضرت زکریا را به جرم نهى از منکر، تحت تعقیب قرار داده، خواستند به قتل برسانند. جناب زکریا از دست آنها فرار کرد و در تنه درختى پنهان شد. یهودیان خبیث وقتى متوجّه شدند، درخت را با او، با اره دو نیم کردند.
امروز هم یهودیان صهیونیست از نسل همان جنایتگران هستند و همه‌ى تکیه‌شان به قدرت‌هاى دیگر، على الخصوص آمریکاست. این همان (حَبْلٍ مِنَ النّاسِ ) (تکیه گاهى از مردم) است که قرآن کریم مى‌فرماید.
مردم آمریکا و حتّى برخى یهودیان، مثل صهیونیست‌ها نیستند. در واقع دولتمرادن آمریکا و انگلیس، اسرائیل را علَم کردند تا در مقابل مسلمانان بایستد. امروز هم لابى‌هاى کثیف یهودى، دست‌هاى پشت پرده سیاست آمریکاست.
آرزوى بزرگ اسرائیل و آمریکا، على الخصوص جمهورى خواهان جنگ طلب آمریکا این است که روزى کشور نامشروع اسرائیل را از نیل تا فرات گسترش دهند و حتّى اگر بتوانند ایران را نیز ضمیمه خاک اسرائیل کنند تا هیچ اثرى از اسلام باقى نماند، امّا خداوند نخواهد گذاشت؛ او وعده داده که دین مبین اسلام تمام زمین را فراگیرد.
آموزه‌هاى آیه
هر کس از فرمان خدا سرپیچى کند و هر گروهى در میان بندگان خدا به ظلم رفتار کنند، چه یهودى، چه مسیحى و چه مسلمان، خداوند ستمگرى را بر آنها مسلط مى‌کند تا آنان را عذاب نماید. رضاخان وقتى بر مردم ایران مسلط شد که مشروطه به انحراف رفت و مردم از سر نادانى و تقلید کورکورانه، عالم متقى بزرگوارى چون شیخ فضل الله نورى را به دار کشیدند.
اگر دامنه ظلم در میان مسلمانان و شیعیان نیز گسترده شود و مردم از فرمان خدا سرپیچى کنند، ستمگران بر آنان مسلط مى‌شوند و به انواع عذاب‌ها و شکنجه‌ها گرفتارشان مى‌کنند.
در میان خانواده‌ها هم اگر اختلاف شایع شود و افراد، از حد خدا تجاوز کرده، به هم ظلم کنند، چه بسا کسى در بین آنها بیفتد و بر آنان مسلط شود که همه را آزار و اذیت کند.
پیامبر اکرم صلّى الله علیه و آله فرمودند :
«أ لا أُنَبِّئُکُمْ بِشِرَارِکُمْ؟ قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ! قَالَ الْمَشَّاءُونَ بِالنَّمِیمَهِ الْمُفَرِّقُونَ بَیْنَ الأحِبَّهِ الْبَاغُونَ لِلْبُرَآءِ الْمَعَایِبَ.»
«آیا شما را به بدترینتان آگاه نکنم؟ عرض کردند: بله یا رسول اللَّه! فرمود: آنان که به سخن چینى روند، و میان دوستان جدایى افکنند، و براى مردمان پاک دامن عیب‌جویى کنند.»
اگر در خانواده‌اى، یکى دو نفر شروع به سخن‌چینى کنند، یقینآ اختلاف و حتّى نزاع‌هاى سخت پیش مى‌آید و همه به جان هم مى‌افتند.
جوان‌ها خیلى مراقب باشند اگر چیزى از پدرشان شنیدند، به مادرشان نگویند؛ از مادر براى پدر سخن چینى نکنند، همچنین میان برادران و خواهران اختلاف‌افکنى نکنند! درباره دیگران هم همین طور. گاه اختلافى که پیش مى‌آید تا مدّت‌ها باقى مى‌ماند.
یک روایت
از رسول خدا صلّى الله علیه و آله روایت شده :
«مَنْ أخْلَصَ لِلَّهِ أرْبَعِینَ یَوْماً فَجَّرَ اللَّهُ یَنَابِیعَ الْحِکْمَهِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ.»
«هر کس چهل روز خود را براى خدا خالص کند، خداوند چشمه‌هاى حکمت را از قلب او بر زبانش مى‌جوشاند».
«اخلاص» یعنى پاک کردن عمل و نیّت، و این منحصر به عبادات نیست. در عبادت، اخلاص شرط صحت است و اگر نباشد، عمل باطل است.
حصول اخلاص مشروط بر این است که انسان از صبح تا غروب، هر کارى را براى خدا انجام دهد؛ براى خدا حرف بزند، نگاه کند، بخورد، بنشیند، برخیزد و… چهل روز مداومت بر این کار، چشمه‌هاى حکمت را از قلب بر زبان جارى مى‌سازد.
حکمت عبارت است از هر چیزى که انسان را از مادیات بیرون کشیده، با خداى تعالى آشنا کند. در سوره لقمان مى‌خوانیم :
(وَ لَقَدْ آتَیْنا لُقْمانَ الْحِکْمَهَ أنِ اشْکُرْ لِلّهِ )
«و ما به لقمان حکمت عطا کردیم که شکر خدا را بجا آور!»
حکمت لقمان، شکرگزارى او به درگاه پروردگار بود. شکرى که در همه حال، چه سختى و چه رفاه وجود داشته باشد و تحت تأثیر ناراحتى‌ها و مصیبت‌ها قرار نگیرد. این شکر، اولین ظهور حکمت است. در ادامه سوره لقمان سایر ظهورات حکمت نیز آمده است.
کسى که لحظه به لحظه سعى کند همه‌ى کارها و نیاتش براى خدا باشد، بتدریج از نظر معنوى به مبدأى که همراه او است (خداوند یکتا) متّصل مى‌شود.
حضرت آیت الله العظمى نجابت مى‌فرمود: «حکمت یعنى آنکه شخص مؤمن ملتزم شود در تمام بیست و چهار ساعت براى رضاى خدا خلاف نفس کند.»
