شب بیستوسوم رمضان ۱۴۴۳ | آیت الله دستغیب
در روایت است که وقتی مؤمن و شیعه علی ولیاللّه در روز قیامت اطراف حسین بن علی علیهماالسلام جمع میشوند، چنان از دیدار و همنشینی با ایشان لذت میبرند که حوریان بهشتی پیغام میدهند چرا نمیآیید؟ ما منتظر شما هستیم.
بسم اﷲ الرحمن الرحیم
شب بیستوسوم رمضان ۱۴۴۳ – ۱۴۰۱ | دوشنبه ۱۴۰۱/۰۲/۰۵ | آیت الله سید علی محمد دستغیب
امشب که شب قدر است، شما دوستان عزیز از آقایان و خواهران، از ابتدای شب در هر جا بودید، به یاد خدا بودید و دعاهایی که وارد شده خواندهاید. احتمالاً بعضی هزار مرتبه سورۀ قدر و بعضی صد مرتبه سورۀ دخان خواندهاند که بسیار سفارش شده، بعضی هم نمازهایی که در مفاتیحالجنان آمده خواندهاند و بعضی هم دعاهای وارد شده در این شب؛ از جمله دعای جوشن کبیر و دعای ابوحمزه ثمالی که هر دو بسیار پرمحتواست.
حضرت آیتاللّهالعظمی نجابت دعای جوشن کبیر را در پنج جلد شرح دادهاند که به کوشش مرحوم آیتاللّه شیخ محمّدتقی نجابت و دوستان مسجد کار چاپ آن به پایان رسیده است.
دعای ابوحمزه ثمالی از ابتدا تا انتها امید به خدای تعالی است و حضرت زینالعابدین علیهالسلام در این دعا به همۀ دوستان و شیعیان علی ولیاللّه توجه میدهد که خدای تعالی دست رد به سینۀ هیچ حاجتمندی نمیگذارد و خود بهصورتِ جدی از بندگانش میخواهد به درگاه او دعا کنند و دنیا و آخرت خود را از او بخواهند.
حضرت در فرازهایی از این دعا به درگاه الهی عرض میکنند:
«وَأَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیْکَ قَرِیبُ الْمَسافَهِ»
خدایا راه بهسوی تو خیلی نزدیک است. تو خود فرمودی: «نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ» (ما از رگ گردن به او نزدیکتریم).
مگر نفرمودی: «هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُم» (هرجا باشید او با شماست)
گمان نکنید خدای تعالی در آسمانها و در راههای دور است! میفرماید:
«ما یَکُونُ مِنْ نَجْوى ثَلاثَهٍ إِلاَّ هُوَ رابِعُهُمْ وَ لا خَمْسَهٍ إِلاَّ هُوَ سادِسُهُمْ وَ لا أَدْنى مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْثَرَ إِلاَّ هُوَ مَعَهُمْ أَیْنَ ما کانُوا»
«هیچ نجوایی میان سه نفر نیست مگر اینکه او چهارمینِ آنهاست و نه پنج نفر مگر او ششمینِ آنهاست و نه کمتر از این و نه بیشتر، مگر اینکه او با آنهاست هرجا که باشند.»
البته شناخت پروردگار عنایت خاص او و طلب جنابعالی را میخواهد. بسته به اینکه چقدر طلب داشته باشیم و استقامت کنیم، خدای تعالی به ما میفهماند.
شناخت او و درک چگونگی نزدیکیاش به ما، مقداری زحمت دارد و طول میکشد. باید آمادۀ سختیهایی باشیم که در این راه پیش میآید. البته چندان هم سخت نیست و تحمل آن برای کسی که طالب باشد آسان است.
«وَأَنَّکَ لَاتَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِکَ إِلّا أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمالُ دُونَکَ» تو از آفریدگانت در پرده نیستی و خود را از خلق پنهان نکردهای، لکن کردار خودشان آنان را از تو محجوب ساخته.
در قرآن به نحوههای مختلف با بندگانش سخن میگوید و نعمتهایی که برایشان مهیّا کرده بیان میفرماید؛ پس او در حجاب نیست؛ ماییم که در حجابیم. اعمال ماست که بین ما و خدای تعالی فاصله و حجاب انداخته.
آنها که اهل تقوا هستند سعی میکنند گناهی نکنند و واجبات را انجام دهند، لکن هرکس آرزوهایی دارد که بیشتر دنیایی است و آرزوهای آخرتی را تحتالشعاع قرار داده است.
در بعضی نسخهها عبارت «تحجبهم الآمال دونک» آمده است؛ یعنی همین آروزها مردم را از تو دور کرده است.
«وَقَدْ قَصَدْتُ إِلَیْکَ بِطَلِبَتِى، وَتَوَجَّهْتُ إِلَیْکَ بِحاجَتِى، وَجَعَلْتُ بِکَ اسْتِغاثَتِى، وَبِدُعائِکَ تَوَسُّلِى» اگر طلب و حاجتی دارم، آمدهام تو را بخوانم و میخواهم متوجه تو شوم.
مهمترین حاجت من لقاء توست؛ لقاء همراه با محبّتت، همراه با نعمتهایی که وعده دادی، با دیدار پیامبر اکرم، فاطمۀ زهرا، علی مرتضی و ائمۀ اطهار صلوات اللّه علیهم اجمعین.
در روایت است که وقتی مؤمن و شیعه علی ولیاللّه در روز قیامت اطراف حسین بن علی علیهماالسلام جمع میشوند، چنان از دیدار و همنشینی با ایشان لذت میبرند که حوریان بهشتی پیغام میدهند چرا نمیآیید؟ ما منتظر شما هستیم.
میگویند: ما از همراهی با حسین بن علی علیهماالسلام لذتی میبریم که از آمدن نزد شما گواراتر است.
لقاء پروردگار و ائمۀ اطهار علیهمالسلام چیز کمی نیست.
«مِنْ غَیْرِ اسْتِحْقاقٍ لِاسْتِماعِکَ مِنِّى، وَلَا اسْتِیجابٍ لِعَفْوِکَ عَنِّى» با تو حرف میزنم امّا مستحق شنیدن تو و سزاوار عفوت نیستم.
اینطور نیست که عملی داشته باشم یا خود را کارهای بدانم که بگویم خدا باید به من گوش بدهد!
«بَلْ لِثِقَتِى بِکَرَمِکَ» آنچه مرا واداشته با تو حرف بزنم و از تو بخواهم، اطمینانم به کرم توست. میدانم تو بخشندهای و وعده دادی که میبخشی.
هرکس در این دنیا شهرتی به کرم داشته، از کرم توست و هیچکس در این معنا بالاتر از محمّد و آل محمّد نیست.
من مطمئن هستم به کرم خود مرا رد نمیکنی و دعاهایم را اجابت میفرمایی.
«وَسُکُونِى إِلىٰ صِدْقِ وَعْدِک» در قرآن وعده دادی هرکس بهسوی تو بیاید بینصیبش نمیسازی. وعدۀ تو صدق است و دلم آرام است که وقتی تو را میخوانم و از تو میخواهم، به وعدهات عمل میکنی.
«وَلَجَإِى إِلَى الْإِیمانِ بِتَوْحِیدِک» پروردگارا! به برکت تو و از لطف و احسان تو به اینجا رسیدم که مطمئن شدم جز تو کارکنی نیست.
از هرکس هر کاری بیاید از توست؛ غیر از تو کریمی نیست، رحیمی نیست؛ چون هر کرمی از توست، هر رحمی از توست، هرچه خوبی است از توست ای پروردگار عالم!
«وَیَقِینِى بِمَعْرِفَتِکَ مِنِّى أَنْ لا رَبَّ لِى غَیْرُکَ، وَلَا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ وَحْدَکَ لَاشَرِیکَ لَک» خدایا به لطف و کرمت به این یقین رسیدم که هیچ ربّی جز تو ندارم.
اگر انسان کمی با خود فکر کند، میبیند غیر از این نیست، مخصوصاً آنها که اهل تقوایند؛ ماه رمضان را روزه گرفتند و در نمازهایشان مسامحه نمیکنند، بهتر این معنا را میفهمند که جز او هیچ ربّ و الهی ندارند؛ اوست که آنها را پرورش میدهد.
این دعا فرازهای عجیبی دارد. حتماً علاوه بر خواندن، زمانی برای دقت بر معانی آن اختصاص دهید! عبارات این دعا سراسر امید است و اگر بعضی فرازها مقداری رنگ و بوی خوف گرفته، باز آمیخته با امید و حرکت بهسوی خدای تعالی است.