باطن مناسک حج

 باطن مناسک حج

 آیت الله سید علی‌محمد دستغیب

 تفسیر سوره حج جلسه ۱۹

حاجی! تو که لباس‌های خود را درآوردی و دو تکه لباس مانند کفنی پوشیدی، یعنی همه‌چیز را رها کردم و به‌سوی خدا آمدم.

وقتی اطراف خانۀ کعبه گشتی، یعنی خدایا می‌خواهم قربانت شوم و دورت بگردم، آن‌هم نه فقط همین الآن، بلکه همیشه.

چون در صحرای عرفات نشستی، در واقع طلب معرفت خدا کردی؛ گفتی خدایا چرا من التفات به بزرگی و عظمت تو ندارم؛ تو همه‌جا هستی و من نمی‌فهمم؟‌

دعاها را می‌خوانی و جای پای ائمۀ اطهار علیهم‌السلام را به یاد می‌آوری.

در مشعرالحرام کم‌کم شعورت باز می‌شود و از خدا می‌خواهی بیشترش کند.

امّا شیطان دست‌بردار نیست؛‌ لذا در منا رمی جمرات می‌کنی؛ شیطان را سنگ می‌زنی و یاد جناب ابراهیم می‌کنی.

شیطان انسان را رها نمی‌کند، ولی می‌توان با یاد خدا، از شرّ وسوسه‌های او در امان ماند. این ریگ‌ها نماد راندن شیطان است. امروز تمرین می‌کنی و فردا در امتحاناتی که پیش می‌آید، با یاد خدا شیطان را می‌رانی.

بعد هم نوبتِ قربانی کردن می‌رسد. یا خودت یا کسانی که معیّن می‌کنی، از طرف تو قربانی می‌کنند.

این قربانی انفاقی است که می‌کنی و تمرینی است برای تکرار آن در آینده. هرچه دستت می‌رسد؛ شتر، گاو، گوسفند، هر چند تا که می‌توانی. پیامبر و ائمۀ اطهار علیهم‌السلام گاهی سی شتر برای قربانی می‌بردند.

این حیوان در واقع نفس حیوانی است که باید ذبح شود! آلت ذبح هم یاد خداست. همین نفس حیوانی است که با کمک شیطان، انسان را به هر خطایی وامی‌دارد.