شب ۲۱ رمضان ۱۴۴۴ – ۱۴۰۲ | آیت الله سید علی محمد دستغیب

 بسم اﷲ الرحمن الرحیم

شب ۲۱ رمضان ۱۴۴۴ – ۱۴۰۲ | چهارشنبه ۱۴۰۲/۰۱/۲۳ | آیت الله سید علی محمد دستغیب

فرازهایی از نصیحت حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام به امام حسن و امام حسین علیهماالسلام:

أُوصِیکُمَا وَ جَمِیعَ‏ وَلَدِی‏ وَ أَهْلِی‏ وَ مَنْ بَلَغَهُ کِتَابِی بِتَقْوَى اللَّه

سفارش می‌کنم شما دو نفر و همۀ فرزندان و اهل‌بیتم و کسانی که این وصیت‌نامه به دستشان می‌رسد، به تقوای الهی.

کلمه «اتقوا» بیش از پنجاه مرتبه در قرآن آمده و این غیر از صیغه‌های دیگر آن است. پروردگار عالم همۀ مؤمنان را سفارش به تقوای الهی می‌کند.

گفتیم که مرحلۀ اول تقوا، پس از ایمان به خدا و ایمان به رسول خدا و ائمۀ اطهار علیهم‌السلام، این است که واجبات را انجام دهد، حرام را ترک کند و تا آنجا که می‌تواند مستحبات را به جا آورد.

مراحل بعدی آن نیز که از خدا می‌خواهیم به‌حق محمّد و آل‌محمّد نصیب فرماید، این است که دل را از غیر خدا خالی کند تا در دلش فقط خدای تعالی باشد، البته با مراتبی که معرفت پروردگار دارد.

از خدا می‌خواهیم کمک کند که هرچه غیر از دوستی خدای تعالی و دوستی پیامبر و ائمۀاطهار علیهم‌السلام و اولیاء خدا در دل ماست، از دل ما بیرون کند!

وَ نَظْمِ أَمْرِکُم

کارهایتان را منظم انجام دهید. این دربارۀ امور دنیاست. هرچه انسان در کارهای دنیوی منظم‌تر باشد، موفق‌تر است. اگر کاسبی دارد یا درس می‌دهد یا درس می‌خواند، با نظم و مرتب باشد.

همان طور که نمازهای صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشاء را منظم و اول وقت می‌خوانید، در کارهای دنیا هم منظم باشید.

وقتی انسان در کارهایش منظم باشد، هم موفق می‌شود و هم اینکه چون دستور مولا علی علیه‌السلام است، نوعی یاد خدا و یاد امام محسوب می‌شود و یک نوع پیشرفت معنوی برایش دارد.

وَ صَلَاحِ ذَاتِ بَیْنِکُم

از جمله سفارش‌های حضرت این است که اگر دیدید دو مؤمن نزاعی دارند، سعی کنید آنها را با هم آشتی دهید، مخصوصاً نسبت به والدین و فرزندان و نیز زن و شوهر.

سپس از قول پیامبر اکرم صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله نقل می‌کنند: «فَإِنِّی سَمِعْتُ جَدَّکُمَا ص یَقُولُ صَلَاحُ ذَاتِ الْبَیْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّهِ الصَّلَاهِ وَ الصِّیَامِ» اصلاح ذات البین از عبادت یک سال نماز و روزه بهتر است.

ممکن است بین دو رفیق یا دو خواهر و برادر یا سایر اقوام و خویشان، ناراحتی و کدورتی پیش آمده و با هم قهر کرده باشند، اصلاح کردن و آشتی دادن آنها نزد خدای تعالی اهمیت دارد.

اللَّهَ اللَّهَ فِی الْأَیْتَامِ فَلَا تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ وَ لَا یَضِیعُوا بِحَضْرَتِکُم‏

حضرت سفارش به ایتام می‌کنند؛ آنها را ملاقات کنید. مبادا آنان را فراموش کنید؛ مبادا شما باشید و آنان از بین بروند!

تا آنجا که می‌توانید امکانات مادی را برایشان فراهم کنید؛ از خوراک و طعام و مسکن، ولو به اجاره.

مبادا یتیمان ضایع شوند! ضایع شدن و آه کشیدن یتیم، برای انسان خیلی گران تمام می‌شود، مخصوصاً برای قوم و خویشانش. یتیم پیش خدای تعالی احترام دارد. اگر گریه کند، اهل آسمان به گریه می‌افتند.

وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی جِیرَانِکُمْ فَإِنَّهُمْ وَصِیَّهُ نَبِیِّکُمْ مَا زَالَ یُوصِی بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَیُوَرِّثُهُمْ

سفارش دربارۀ همسایه‌ها مورد تأکید رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله نیز بوده است، مخصوصاً امروزه که بیشتر مردم در آپارتمان زندگی می‌کنند و صدا منتقل می‌شود. به بچه‌ها سفارش کنید زیاد سروصدا نکنند که موجب اذیت طبقات بالا و پایین شود.

امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرماید رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله آن‌قدر دربارۀ همسایه سفارش کرد که ما گمان کردیم همسایه از همسایه ارث می‌برد. «مَا زَالَ یُوصِی بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَیُوَرِّثُهُمْ».

سعی کنید در حد توان به همسایه‌های خود کمک کنید و اگر نقص و کمبودی دارند، برطرف نمایید.

وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الْقُرْآنِ لَا یَسْبِقُکُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَیْرُکُمْ

قرآن را رها نکنید. شبانه‌روزی حداقل یک جزء بخوانید و در این ماه رمضان سعی کنید بیشتر بخوانید. اگر هم نشد، لااقل روزی چند صفحه حتماً بخوانید و در ضمن به ترجمۀ آن هم نگاهی بیندازید که بفهمید قرآن چه می‌گوید.

اوقاتی را هم برای فهم قرآن و تدبر در آیات آن بگذارید. روزی نیم‌ساعت یا بیشتر در آیات قرآن تفکر کنید که منظور آیه چیست. اگر بتوانید تفسیر هم بخوانید، بهتر.

وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الصَّلَاهِ فَإِنَّهَا عَمُودُ دِینِکُمْ

نماز را رها نکنید! به جوان‌ها و نوجوان‌های عزیز سفارش می‌کنیم هرطور است نماز را تا آنجا که می‌شود اول وقت بخوایند.

نماز خواندن مثل فرورفتن در آب و شست‌وشو کردن خویش است.

از رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله روایت شده کسی که هر شبانه‌روز پنج مرتبه خود را در نهری بشوید، دیگر کثافتی برایش نمی‌ماند. نماز آلودگی‌ها را از انسان دور می‌کند و وسیله‌ای است که در وقت مرگ، در عالم برزخ و در قیامت به داد انسان می‌رسد.

حضرت می‌فرماید این نماز ستون دین شماست. اگر ستون وسط خیمه برداشته شود، خیمه می‌افتد. انسان هم اگر نماز نخواند، دینی برایش باقی نمی‌ماند.

جوانان عزیز، فرزندان گرامی! مراقب باشید فریب افرادی که می‌گویند آخوندها این‌طور و آن‌طور هستند و حکومت فلان و چنان است، نخورید. حواستان به دینتان باشد، مبادا با این حرف‌ها شما را از دین و نماز و روزه دور کنند!

اگر اشکالی برایتان پیش آمد، حتماً به افرادی که علم دارند مراجع کنید.

اجازه ندهید این گوهر جوانی از دستتان برود، واقعاً حیف است. هرچه نصیب انسان می‌شود در معنویات، در همین جوانی است. وقتی که سن بالا رفت، دیگر مشکل است. خدای تعالی شما را خیلی دوست دارد.

البته هیچ‌کس نباید ناامید شود. خدای تعالی همۀ بندگانش را دوست دارد، او نمی‌خواهد آنها را بسوزاند. آنها را خلق کرده تا لطف و رحمت خود را ظاهر کند. با این همه جوانی گوهر دیگری است.

وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ لَا تُخَلُّوهُ مَا بَقِیتُمْ فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْ تُنَاظَرُوا

حج خانۀ خدا را ترک نکنید. آنها که مستطیع هستند لازم است این واجب الهی را انجام دهند و اهمال نکنند.

وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الْجِهَادِ بِأَمْوَالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ وَ أَلْسِنَتِکُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ

در راه خدا با جان و مال و زبان خود جهاد کنید.

چه دوستان خوب و باصفایی داشتیم که به جبهه‌ها رفتند و شهید شدند. وقتی که لازم بود، برای دفاع از کشور و حمایت از دینشان جان خود را فدا کردند و امروز در جایگاهی شایسته، نزد پروردگار جا دارند.

آنها که خواب این دوستان را می‌بینند، مشاهده می‌کنند که خداوند چه جای خوبی برایشان مهیّا کرده است.

این جهاد آنها بود. الآن هم شما دوستان عزیز باید با نفس خود جهاد کنید. این نفس از دشمنان عجیب و غریب است و راه جهاد با آن این است که هرچه تمنا کرد، به او ندهید.

اگر نفس خواست حرفی بزند که باعث غیبت یا اختلاف یا دل‌شکستگی برای کسی می‌شود، جلو خود را بگیرید. همین که چشم خواست به نامحرم نگاه کند، آن را بپوشان. وقتی دست بلند شد که سیلی ناحقی بزند، آن را بگیر. اگر مال فراوان داری و می‌ توانی به دیگری کمک کنی، کمک کن. مطمئن باش خدا جبران می‌کند و چند برابر می‌دهد.

این‌ها همه جهاد با نفس در راه خداست و اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. اگر کسی به فکر باشد، از صبح تا شب دائم در میدان جهاد است.

وَ عَلَیْکُمْ بِالتَّوَاصُلِ وَ التَّبَاذُلِ وَ إِیَّاکُمْ وَ التَّدَابُرَ وَ التَّقَاطُعَ

سفارش دیگر حضرت به صلۀ‌رحم و رفت‌وآمد با خویشاوندان است که بسیار بر آن تأکید شده، مگر آنجا که منجر به گناه شود.

تا آنجا که می‌شود فاصله‌ها و جدایی‌ها را کم کنید و بین هم انس و الفت ایجاد کنید. کاری نکنید که باعث کینه و کدورت شود.

مخصوصاً دوستان عزیزی که در مسجد هستند، اگر کسی حرفی زد، مبادا در دل نگه دارید تا موقع مناسب تلافی کنید! بخشش داشته باشید. از هم چیزی به دل نگیرید تا خدا هم به شما رحمت کند.

لَا تَتْرُکُوا الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَیُوَلَّى عَلَیْکُمْ أَشْرَارُکُمْ ثُمَّ تَدْعُونَ فَلَا یُسْتَجَابُ لَکُمْ

امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید که اگر ترک کردید، اشرار بر شما مسلط می‌شوند و دیگر هرچه دعا کنید اجابت نمی‌شود.

امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد که اگر آن شرایط نباشد، ساقط می‌شود. دربارۀ اقوام و خویشان و مخصوصاً بچه‌ها باید با مهربانی باشد. مبادا آنها را بزنید!

اگر نماز نمی‌خوانند، با محبّت و مهربانی و مخصوصاً با دعا کردن، از خدا بخواهید که در راه صحیح قرار گیرند.

اگر می‌دانید تذکر دربارۀ حجاب تأثیر ندارد، لازم نیست، امّا دختران خودتان و اقوامتان را با محبّت و حتی با هدیه دادن دعوت به حجاب کنید. همان‌ها هم اگر می‌دانید بدتر می‌شوند یا باعث اذیت خودتان می‌شود، رهایشان کنید.

شما که جوان هستید و کاره‌ای نیستید، یک نوع امر به معروف و نهی از منکر دارید، آنها که بزرگ‌تر هستند، یک نوع دیگر و کسانی هم که در رأس حکومت هستند، یک نوع دیگر.

گاهی با هدیه‌هایی که می‌دهند یا موعظه‌های که می‌کنند یا برآورده کردن خواسته‌های مردم می‌توانند آنها را امر به معروف و نهی از منکر کنند.

ثُمَّ قَالَ یَا بَنِی عَبْدِ الْمُطَّلِبِ لَا أُلْفِیَنَّکُمْ تَخُوضُونَ دِمَاءَ الْمُسْلِمِینَ خَوْضاً

سپس فرمودند ای فرزندان عبدالمطلب مبادا به جان مردم بیفتید و بخواهید خون مسلمانان را بریزید که امیرالمؤمنین علیه‌السلام کشته شد! همچنین سفارش ابن ملجم را هم کردند.

شکر خدا که به فضل و کرمش موفق هستید در این ایام ماه رمضان قرآن و دعا می‌خوانید و حوائجتان را از او می‌خواهید.

یادتان باشد که هرگز امیدتان را از خدای تعالی قطع نکنید. مطمئن باشید و مثل آفتاب برایتان روشن باشد که خدای تعالی گناهانتان را می‌بخشد و حاجاتتان را برآورده می‌کند.

اگر کم‌وزیادی شد یا هرچه خواستید، نشد، این‌طور نیست که خداوند اعتنا نکند. خدا دوست می‌دارد بندگانش از او چیز بخواهند، لکن گاهی اجابت دعا برایتان ضرر دارد یا چیز بهتری می‌دهد و خودتان متوجه نیستید؛ لذا امیدتان را به خدای تعالی کم نکنید، مخصوصاً الآن که شب قدر است و چیزی هم به آخر ماه رمضان نمانده. البته همۀ روزها متعلق به خدای تعالی است، از عمرتان استفاده کنید.

دعا کیند که ان‌شاءاللّه جمهوری اسلامی به همان نحوی که در زمان امام و اوایل انقلاب بود، برقرار باشد تا نشاط جدیدی برای مردم حاصل شود و هم‌وغم مسؤلان این باشد که مردم هم از جهت دینی و هم از جهت دنیا پیشرفت کنند.

خدایا به‌حق محمّد و آل‌محمّد و به حق امشب که مولا علی علیه‌السلام به سوی محبوب می‌ورد، خدایا به حق امشب و به حق همۀ شب‌ها ما و دوستانمان را از شرّ نفس و شیطان که دو دشمن قوی هستند حفظ کن.

به جوان‌ها و عزیزان ما کمک کن که روزبه‌روز سعادت بیشتری از جهت دنیا و آخرت نصیبشان شود.

یک عمر یا علی می‌گوییم. یا علی در موقع مرگ یقیناً شما به دادمان می‌رسید؛ یقیناً شما هستید، تلقین ما را می‌دهید، همان طور که فرزند شما، امام رضا علیه‌السلام به ملاقات آن دوست خود رفت و فرمود یازده بار به زیارت من آمدی، من هم یازده بار به ملاقاتت می‌آیم و از برکت حضور آن بزرگوار،‌ سختی و عذاب از آن شخص برداشته شد.

یقین داریم آن بزرگواران در دنیا و آخرت ما را رها نمی‌کنند. شما هم امید به خدای تعالی را رها نکنید.

خدایا همۀ مارا هدایت کن، گناهانمان را ببخش و بیامرز و مرگ را اول راحتی ما قرار بده!