شرح حکمت ۳۳ و ۳۴ نهج البلاغه | آیت الله سید علی محمد دستغیب
شرح حکمت ۳۳ و ۳۴ نهج البلاغه | آیت الله سید علی محمد دستغیب | چهارشنبه ۱۳۹۸/۰۷/۱۷
🔸 حکمت ۳۳ نهج‌البلاغه:
«کُنْ سَمْحاً وَ لَا تَکُنْ مُبَذِّراً وَ کُنْ مُقَدِّراً وَ لَا تَکُنْ مُقَتِّراً»
«بخشنده باش، امّا زیاده‌روى مکن. اندازه نگه‌دار، امّا سخت‌گیر مباش!»
«سمح» یعنی بخشیدن. بخشنده باش، ولی نه آن‌طور که هرچه داری بدهی و چیزی برای خود و خانواده‌ات باقی نماند. «مقتر» یعنی سخت‌گیر. اگر برای امروزت داری، نگران فردا نباش و زیادی مالت را در راه خدا انفاق کن!
شاید سؤال شود پس چرا مولا علی علیه‌السلام و فاطمۀ زهرا سلام‌اللّه‌علیها و به تبع ایشان حسنین علیهماالسلام پس از یک روز روزه گرفتن، نان خود را به فقیر و اسیر و یتیم دادند؟
جواب این است که گاهی انسان به‌خاطرِ عشق و محبّت پروردگار کارهای عجیبی می‌کند. این حسابش جداست. مثل اینکه خدا را با چشم دل می‌بیند و با او معامله می‌کند.
حضرت به‌طورِ کلی و صرف‌نظر از موارد خاص می‌فرمایند بخشنده باش، ولی به فکر خود و خانواده‌ات هم باش. از طرفی، حساب و کتاب کن و اندازه نگه‌دار، امّا دست‌بسته و سخت‌گیر هم نباش!
🔹 حکمت ۳۴ نهج‌البلاغه:
«أَشْرَفُ الْغِنَى تَرْکُ الْمُنَى»
«بهترین بی‌نیازی ترک آرزوهاست.»
هرچه دیدی، نگو کاش من هم مثل این داشتم. هرکه را دیدی، نگو خوش به‌حال این‌ها؛ چقدر خوش هستند؛ هرچه می‌خواهند برایشان آماده است!
چه لزومی دارد انسان دائم به زندگی دیگران نگاه کند و حسرت بخورد؟ هرکس هرچه دارد، برای خودش خوب است. مهم این است که آدمی به آنچه خدا روزی‌اش کرده، راضی باشد.
اگر می‌خواهی راحت باشی، آرزوهای بیهوده و دنیوی را کم کن و در مقابل آرزوهای معنوی خود را بالا ببر؛ آرزو کن مثل سلمان و مقداد و ابوذر باشی؛ دنباله‌رو انبیاء و ائمه باشی؛ دائم یاد خدا باشی. مگر آدمی چقدر عمر می‌کند!