سوره یونس آیه ۶۴ | جلسه ۴۹
بسم اﷲ الرحمن الرحیم
تفسیر سوره یونس آیه ۶۴ | یکشنبه ۱۳۹۷/۰۶/۱۸ | جلسه ۴۹ | آیت الله سید علی محمد دستغیب
دانلود فایل صوتی تمام جلسات تفسیر سوره یونس
لَهُمُ الْبُشْرى فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَهِ لا تَبْدیلَ لِکَلِماتِ اللَّهِ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ (۶۴)
بر آنان در زندگی دنیا و آخرت بشارت است. تغییری در کلمات خدا نیست. این رستگاری بزرگ است.
«لَهُمُ» برای آنها «الْبُشْرىٰ» بشارت است «فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا» در زندگی دنیا «وَ فِی الآخِرَهِ» و در آخرت. «لا تَبْدیلَ» تغییر و دگرگونی وجود ندارد «لِکَلِماتِ اللَّهِ» در کلمات و سنّت‌ها و وعده‌های خداوند. «ذلِکَ» آن بشارت «هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ» همان رستگاری بزرگ است.
لَهُمُ الْبُشْرى فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَهِ؛ بشارت باد بر آنها در دنیا و آخرت که ما کمکشان می‌کنیم. کسی‌که مؤمن است و خداوند علم‌الیقین را نصیبش کرده و در حالِ پیشرفت است، تا وقتی خدا را رها نکند، خدا رهایش نمی‌کند، ولی اگر دنبال هوای نفس رفت، البته خدا تذکر میدهد و حفظ می‌کند، به‌شرطِ آنکه بپذیرد.
لا تَبْدیلَ لِکَلِماتِ اللَّهِ؛ «کلمات اللّه» یعنی چیزی که سنّت و قرارِ پروردگار است. قرارِ خدا این است که اگر کسی رو به او کند، رهایش نمی‌کند. اگر کسی توبه کند و واقعاً از گناهانش پشیمان باشد، خدای تعالی حفظش می‌کند تا دوباره تکرار نکند. به‌شرط آنکه خودش بخواهد. اگر خواست توبه بشکند، به شکل‌های مختلف توجهش میدهد و یادآوری‌اش می‌کند؛ یا به الهامی که در قلبش وارد می‌کند یا با آیاتِ قرآن که بر زبانش جاری می‌شود، بالأخره تذکر میدهد که مبادا دوباره گرفتار گناه شوی! اگر توجه کرد، خدا را شکر، ولی اگر نکرد، مختار است.
ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیم؛ این سعادت و رستگاری بزرگی است که نصیبِ طالبانِ خدای تعالی می‌شود.
چند روایت
تفسیر مجمع البیان اثر جناب طبرسی تفسیر بسیار خوبی است. حضرت آیت‌اللّه‌العظمی نجابت به آن اعتنا داشتند و مطالبِ آن را نقل می‌کردند. این تفسیر در بیان معنای «اولیاء اللّه» آورده است:
آنان که واجبات خدا را انجام می‌دهند؛ به دستور رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله عمل می‌کنند؛ از محرمات الهی پرهیز دارند؛ در دنیای زودگذر زهد می‌ورزند؛ به پاداشی که نزد خدا دارند، مشتاق‌اند؛ روزیِ حلال و پاکیزۀ خدا را به‌منظور ادامۀ زندگی به‌دست می‌آورند؛ حلال می‌خورند و صرف می‌کنند و منظورشان از کسب مال، فخرفروشی و به خود بالیدن و ازدیادِ مال نیست؛ ازاین‌رو حقوقِ واجبِ آن را می‌پردازند. این معنا در روایتی از امام سجاد علیه‌السلام نقل شده است.
همچنین آنان که رفتارشان موافق و مطابقِ حق است. «الَّذِینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ» آنان که خداى یگانه را تصدیق کرده، به یکتایی‌اش اعتراف دارند و از نافرمانی‌اش پرهیز می‌کنند.[1]
روایتِ زیر نیز در همان تفسیر آمده است:
بشارت در زندگى دنیا، خواب‌هاى خوبى است که مؤمن براى خودش مى‌بیند و یا دیگران براى او مىبینند و بشارت در آخرت این است که فرشتگان هنگام بیرون آمدن از گور و در روز قیامت، او را به بهشت بشارت مىدهند؛ یعنى پیوسته در حالات مختلف تا هنگام ورود به بهشت او را مژده مىدهند. این معنى از امام باقر علیه‌السلام و نیز در حدیث مرفوعى از رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله هم روایت شده است.[2]
عقبه بن خالد از امام صادق علیه‌السلام روایت کرده که فرمود: اى عقبه! خداوند در روز قیامت از بندگان خود جز آنچه شما بدان معتقد هستید، نخواهد پذیرفت و چیزى میان یکى از شما و میان دیدن آنچه دیدهاش را روشن کند فاصله نیست جز آنکه نَفَسش به اینجا برسد، و با دست به رگ گردن اشاره فرمود.
وقتی جان آدمى به سینه رسد آن وقت مى‌بیند. عرضه داشتم: فدایت شوم در آن هنگام چه مى‌بیند؟ فرمود: رسول خدا صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله را مى‌بیند و آن‌جناب خود را براى او معرفى مىکند که من رسول اللَّه هستم. بشارت باد به تو! آنگاه فرمود: سپس على بن ابى‌طالب را مى‌بیند. آن‌جناب نیز خود را معرفى مىکند که من على بن ابى‌طالبم، همان کسى که تو دوستش مىداشتى، و ما امروز به تو سود خواهیم رسانید.
عقبه مىگوید: به آن‌جناب عرض کردم: هیچ ممکن هست کسى دم مرگ آن صحنهها را ببیند و دوباره به دنیا برگردد؟
فرمود: همین که این صحنه را ببیند براى ابد مرده است. آن گاه فرمود: این مطلب در قرآن کریم آمده آنجا که خداى عزّوجلّ فرموده: «الَّذِینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ لَهُمُ الْبُشْرى فِی الْحَیاهِ الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَهِ لا تَبْدِیلَ لِکَلِماتِ اللَّهِ»[3]
در روایت دیگر می‌فرماید «لهم البُشریٰ» در قبرش دری به‌سوی بهشت باز می‌شود و دیگر حزن و اندوهی ندارد.
[1] ـ تفسیر مجمع‌البیان، ۵، ۱۸۱.
[2] ـ تفسیر مجمع‌البیان، ۵، ۱۸۲.
[3] ـ کافی، ۳، ۱۲۹. «خلاصه شده».